Zakład Dziejów Ziem Wschodnich

Obszary badawcze

Założycielem Zakładu w 1991 r. i jego pierwszym kierownikiem był profesor Tomasz Strzembosz. Przedmiotem zainteresowania Zakładu jest historia okresu 1939-1953 oraz współczesne przemiany w krajach Europy Środkowej (Polska, państwa bałtyckie i b. Jugosławii), Wschodniej (Rosja, Białoruś) i Kaukazu (Azerbejdżan, Gruzja, Armenia, republiki północnokaukaskie) ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy i stosunków polsko-ukraińskich.

Stosując metodologię badań historycznych, badamy walkę narodowych organizacji podziemnych i niezależnych (m. in. harcerstwa) z lat 40. XX w., konflikty między nimi, ich zwalczanie przez władze okupacyjne (III Rzesza i ZSRR) oraz reżimy totalitarne, w końcu towarzyszące temu przedsięwzięcia z zakresu inżynierii społecznej. Szczególną wagę przykładamy do zbadania zbrodni masowych popełnionych tak przez państwa, jak formacje partyzanckie.

Posługując się metodami socjologii i politologii, badamy, w jaki sposób współczesna tożsamość i pamięć zbiorowa w krajach regionu jest kształtowana pod wpływem obrazów wydarzeń z XX w., a zwłaszcza 1917-1921, 1939-1953 i z okresu Jesieni Narodów oraz rozpadu ZSRR i Jugosławii. W tym kontekście m. in. interesuje nas położenie Polaków w krajach b. ZSRR. Poświęcamy uwagę polityce pamięci, którą prowadzą władze państw, partie polityczne i organizacje ochrony pamięci oraz działalności mediów.

Główny cel badań ma charakter komparatystyczny: porównujemy same doświadczenia historyczne oraz ich odzwierciedlenie w tożsamości i pamięci krajów postkomunistycznych.