Zakład Europy Środkowo-Wschodniej i Badań Postsowieckich

Główne obszary badawcze
Zakładu Europy Środkowo-Wschodniej i Badań Postsowieckich

1. Europa Środkowa, Europa Środkowo-Wschodnia: definicje, granice, tożsamość

Od początku istnienia Zakładu jednym z podstawowych obszarów badawczych jest kwestia definicji regionu, który w historii przechodził niezwykle burzliwe dzieje, zaś jego granice, tożsamość czy swoistość są przedmiotem sporów i debat. Dynamika przemian w regionie od czasu zakończenia zimnej wojny, a ostatnio wraz z rozpoczęciem pełnoskalowej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę powoduje, że analiza ujęć historycznych i tych bardziej współczesnych staje się jeszcze bardziej interesująca i na czasie.
Część naszych wniosków zaprezentowaliśmy na międzynarodowej konferencji 21 marca 2022 roku pt. What is Central Europe and what is Eastern Europe? The name of the region in the academic discourse in Poland and France oraz monografii Wschód Zachodu? Pytania o tożsamość Europy Środkowej, opublikowanej w 2022 roku.

Zaproszenie i program – PDF, 503 KB.

Podsumowanie konferencji – PDF, 538 KB.

2. Inicjatywa Trójmorza jako nowy przykład współpracy regionalnej w Europie

Badania nad Inicjatywą Trójmorza prowadzone są w Zakładzie od 2018 roku. Ich efektem są liczne publikacje, w tym dwie monografie, a także powołanie do życia Centrum Badawczego Inicjatywy Trójmorza pod kierownictwem dr hab. Agnieszki Orzelskiej-Stączek. Szczegóły projektu znajdują się na stronie https://trojmorze.isppan.waw.pl/
W spektrum zainteresowań Zakładu znajdują się także pozostałe ugrupowania regionalne, takie jak Grupa Wyszehradzka, Inicjatywa Środkowoeuropejska, Bukaresztańska Dziewiątka czy Trójkąt Sławkowski, również w perspektywie porównawczej.

3. Sowiecka i rosyjska polityka wobec Europy Środkowej oraz na obszarze republik sowieckich/państw postsowieckich

W ramach kilku projektów realizowane są badania nad:

• Europejskimi granicami Sowietów (1917-1991)
• Rosją w ukraińskiej myśli politycznej w XX wieku
• Wpływem polityki Rosji na Europę Środkową i system międzynarodowy, w tym na prozachodnie aspiracje państw postsowieckich
• Przemianami imperializmu w czasach carskich, sowieckich i postsowieckiej Federacji Rosyjskiej

Ponadto pracownicy Zakładu realizują inne badania związane z poszczególnymi państwami regionu, ugrupowaniami regionalnymi, przemianami po upadku komunizmu i rozpadzie Związku Sowieckiego, rolą Europy Środkowej/Środkowo-Wschodniej we współczesnym świecie oraz historycznymi aspektami związanymi z regionem.