Zakład Europy Środkowo-Wschodniej i Badań Postsowieckich

Kierunki badań prowadzonych w Zakładzie Europy Środkowo-Wschodniej
i Badań Postsowieckich

Oto dwa wiodące tematy badawcze Zakładu:

1. Europa Środkowa, Europa Środkowo-Wschodnia: definicje, granice, tożsamość.

Prof. Wojciech Roszkowski proponuje dwa następujące rozwiązania definicyjne: by omawiany obszar w sensie najszerszym nazywać Europą Środkowo-Wschodnią, a w węższym znaczeniu – Europą Środkową. W takim ujęciu Europa Środkowa obejmuje następujące państwa członkowskie NATO i UE: Polskę, Czechy, Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię, Słowenię i Chorwację oraz Litwę, Łotwę i Estonię.

Natomiast do Europy Środkowo-Wschodniej wlicza Europę Środkową i ponadto Białoruś, Ukrainę, Mołdawię i państwa Bałkanów Zachodnich.

W świetle innego ujęcia, Europa Środkowa to obszar dwunastu państw: Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Słowenii i Chorwacji oraz Litwy, Łotwy i Estonii, a także, choć z pewnymi zastrzeżeniami, Austrii. Są to państwa złączone członkostwem w UE oraz współpracą w Inicjatywie Trójmorza.

Tematu definicji, granic i tożsamości regionu dotyczyć będzie monografia zbiorowa pt. Wschód Zachodu? Pytania o tożsamość Europy Środkowej, która ma się ukazać w 2022 roku. Część naszych wniosków zaprezentowaliśmy na międzynarodowej konferencji 21 marca 2022 roku pt. What is Central Europe and what is Eastern Europe? The name of the region in the academic discourse in Poland and France (program i szczegóły poniżej). Było to ważne wydarzenie inspirujące do dalszej dyskusji o definicji Europy Środkowej w odpowiedzi na przemiany zachodzące w stosunkach międzynarodowych na poziomie regionalnym i globalnym. Na forum PAN kontynuujemy prace nad wypracowaniem takiej definicji.

2.  Inicjatywa Trójmorza jako nowa forma współpracy regionalnej w Europie Od 2018 roku w Zakładzie  prowadzone są badania na temat Inicjatywy Trójmorza. Szczegóły projektu  przedstawiliśmy na stronie https://trojmorze.isppan.waw.pl/ Współpraca regionalna od wielu lat należy do naszych głównych obszarów zainteresowań. Zakład stał się jednym z wiodących ośrodków badawczych nad Inicjatywą Trójmorza. Główne pytania, na których się koncentrujemy w 2022 roku, dotyczą znaczenia Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza, wymiaru kulturowego Inicjatywy Trójmorza oraz rozwoju tej współpracy regionalnej.

Inne tematy badawcze: Osobny pion badań prowadzonych w Zakładzie, określanych jako problemy wschodnie i badania postsowieckie, obejmuje historyczne i współczesne aspekty rozgraniczenia państw Europy Środkowo-Wschodniej z Sowietami/Federacją Rosyjską oraz transformacji politycznej i polityki zagranicznej Rosji, a także koncepcję Europy Środkowo-Wschodniej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego.

Jubileusz 50-lecia pracy naukowej prof. Wojciecha Roszkowskiego – szczegóły

Harmonogram otwartych seminariów Zakładu w 2022 roku – PDF, 296 KB

Mamy zaszczyt zaprosić Państwa do udziału w polsko-francuskiej konferencji zatytułowanej What is Central Europe and what is Eastern Europe? The name of the region in the academic discourse in Poland and France organizowanej przez Zakład Europy Środkowo-Wschodniej i Badań Postsowieckich ISP PAN oraz Europes-Eurasia Research Centre (CREE) of the National Institute for Oriental Languages and Civilizations (Inalco). Konferencja odbędzie się 21 marca 2022 r. na platformie ZOOM.

Zaproszenie i program – PDF, 503 KB